Bo'lim: Изоҳлар

Самарали мулоқот стратегияси, шунингдек, кенг қамровли реклама ва ахборот кампаниялари муваффақиятли рўйхатга олишни таъминлашда муҳим рол ўйнайди. Бу, айниқса, аҳолини рўйхатга олиш жараёнида респондентлар ёки маълумот йиғувчи ва маълумотларни қайта ишловчи шуғулланадиган вақтинчалик ходимлар сифатида иштирок этиши назарда тутилган рўйхатга олишда сўров усулидан қисман ёки тўлиқ фойдаланадиган мамлакатлар учун жуда долзарб.

Ўзбекистон Республикасининг 2023 йил 25 декабрь кунги “Суд қарорларининг қонунийлиги ва асослилигини текшириш тартиби такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш ҳақида”ги 889-сонли Қонуни  қабул қилинди.

2023 йил 25 декабрь куни Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан имзоланган “Суд қарорларининг қонунийлиги ва асослилигини текшириш тартиби такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг Маъмурий суд ишларини юритиш тўғрисидаги кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш ҳақида”ги ЎРҚ-889-сонли қонуни билан маъмурий суд ишларини кўриб чиқишнинг тартиби ва муддатларига қатор ўзгартиришлар киритилди.

Тошкент вилоятида яшовчи фуқаро Г.Т. келинига тегишли сим картани олиб,  ўзининг телефон аппаратига солди ва ушбу сим картага уланган келини М.Ю.нинг “Хумо” пластик картасидан жами 704 000 сўм пул маблағларини “Клик” иловаси орқали нақд пул шаклида ечиб олди.

Мазкур жараён уч босқичда олиб борилади. Биринчи босқич – тайёргарлик палласи бўлиб, 2-3 йилга яқин вақт давом этади. Тайёргарлик жараёнидаги энг муҳим масала аҳолини рўйхатга олишда фаол иштирок этиш бўйича аҳоли ўртасида тарғибот ишлари олиб борилади, реклама роликлари, логотип ва шиорлар ишлаб чиқилади ҳамда бошқа шу каби тадбирлар амалга оширилади.

Гендер зўравонлик географик, ижтимоий ёки иқтисодий чегара билмас муаммолардан бири эканлиги барчага аён. Ҳатто, ривожланган мамлакатларда ҳам бу муаммога барҳам бериш жиддий чоралар кўришни талаб қилади.   Ҳозир мана шундай характердаги мунозаралар, асосан, ижтимоий тармоқларга ҳам кўчган.

Суд тизимида гендер тенглик принципини таъминлаш чораси бу, албатта, аёл юристларни суд тизимига жалб қилишдан иборатдир. Шу сабабли аёлларга судларда фаолият олиб боришлари учун кенг имкониятлар яратиш тақозо қилинади.

Бугунги кунда Ўзбекистон истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш жамиятлари федерацияси тизимига кирувчи ташкилотлар томонидан жойларда истеъмолчиларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича қонунчиликни кенг тарғиб қилиш, уларнинг ҳуқуқий билими ва истеъмол маданиятини ошириш, истеъмолчиларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш чора-тадбирларини амалга ошириш, уларнинг ёзма, оғзаки ва элекрон шаклдаги мурожаатлари (ариза, шикоят ва таклифлари) билан ишлаш йўналишида тизимли равишда ишлар олиб борилмоқда.

Сўнгги пайтда ижтимоий тармоқларда тўлиқсиз иш вақти ёки масофадан даромад олиш тўғрисидаги таклифлар тобора кўпроқ учрай бошлади. Бу ажабланарли эмас, албатта. Ахир, ижтимоий тармоқлар орқали одамлар кўпинча уйда қолиб ҳам муносиб даромад топишга муваффақ бўлишмоқда. Иш излаш чоғида фирибгарлар қурбонига айланмаслик учун нима қилиш керак?

Беташвиш ҳаёт, осон даромад ҳақидаги ваъдаларга алданган қиз уч ой давомида жинсий зўравонликда қулликда сақланган. Шу каби даҳшатли қисмат йирик халқаро одам савдоси билан шуғулланувчилар ўлжасига айланган юртдошларимиз бошига ҳар йили тушиб келмоқда.

Хотин-қизлар меҳнат муҳожирлиги сўнгги йилларда ҳам ўз аҳамиятини сақлаб келмоқда. Самарқандлик муҳожир аёллар орасида Исроил давлатида ишлашни истовчилар кўпчиликни ташкил этади. Ушбу танлов Исроилда Россия ва Туркия давлатларига нисбатан меҳнатга ҳақ тўлашнинг юқори кўрсаткичлари  ва албатта меҳнат шароити билан боғлиқ.

2023 йил 30 апрель куни мамлакатимизда муҳим сиёсий воқеа яъни умумҳалқ референдуми ўтказилиши белгиланди.

Замон шу даражада шиддат билан ўзгариб бормоқдаки, бугунги кунни интернетсиз тасаввур қилиб бўлмайди. Ҳар қандай саволнинг ечими турли хил ижтимоий тармоқлар орқали ўрнида жавоб олиш имкониятлари кенг яратилган. Банкларнинг барча хизматлари, ҳаттоки барча давлат идораларнинг фаолияти ҳам бевосита интернет тармоқлари билан амалга ошириб келинмоқда. Минг афсус билан айтиш жоизки баъзи инсонлар бундай имкониятлардан тўғри фойдаланмасдан эгри йўлларни танламоқда.

Маълумки, сўнгги йилларда жамиятимиз ҳаётининг барча жабҳаларида туб ўзгаришлар бўляпти. Манзилли ижтимоий ҳимоя тизими яратилди, иқтисодиёт эркинлашиб, хусусий мулк эгалари кўпайиб боряпти, маданий ҳаётимизда, спорт соҳасида ёшларимизнинг ютуқлари кундан-кунга ошиб боряпти, парламентаризм ва суд-ҳуқуқ соҳасида ҳам демократик ўзгаришлар қилиняпти.

Мамлакат тараққиётининг янги босқичида ижтимоий-иқтисодий ҳаётимиздаги катта ўзгаришлар билан бирга, суд-ҳуқуқ тизимида ҳам ҳаётбахш ислоҳотлар бўй кўрсатаётгани сир эмас.

Янгиланаётган Конституцияда суриштирув, тергов ва суд жараёнида инсон ҳуқуқларига оид энг муҳим кафолатлардан хабардормисиз?