Салом дўстлар! «УзТренд» жамоаси Ўзбекистондаги экологик қочқинлар, иқлим мигрантлари ҳаёти тўғрисидаги лойиҳани давом эттирмоқда. Биз ўтган асрнинг, яъни «совет» даврининг 80 йилларида Оролбўйидан кўчиб ўтишга мажбур бўлган илк муҳожирларга мурожаат қилдик.
Кос-Кўл экоқочқинлар учун совет давридан қолган биринчи бошпаналардан бири ҳисобланади. Улар ўтган асрнинг 80-йилларида Орол денгизи соҳилларидан бу ерга — Нукус шаҳри чеккасига кўчиб келишган.
Нодира оилали, 3 фарзанднинг онаси. Бундан 20 йилча аввал Тиббиёт институтини тамомлагач, Сирдарёдаги касалхоналардан бирида жарроҳ бўлиб ишлай бошлади.
Фарғона вилояти шифохоналаридаги тиббиёт ходимлари аждодларнинг бағрикенглик анъаналарини муносиб давом эттирган ҳолда бугунги кунда ижтимоий-иқтисодий, маданий ва маърифий тараққиёти йўлида меҳнат қилмоқда.
Салом дўстлар! “ЎзТренд” жамоаси ўзининг янги мультимедиа лойиҳасини бошлайди. Бу сафар экологик қочқинлар ёхуд иқлим муҳожирларига бағишланган суриштирувимизни эътиборингизга ҳавола этамиз!
Биз ушбу мақолада туризм соҳасини ривожлантириш борасида олиб борилаётган ишларни Фарғона вилояти мисолида ёритиб, ушбу жараёнда соҳанинг миллатлараро тотувлик ва диний бағрикенглик талабларига қай даражада жавоб бера олаётгани борасида мутахассислар, экспертлар, ҳамюртларимиз ва юртимизга турли мақсадларда хориж мамлакатларидан ташриф буюрган меҳмонлар билан суҳбатлашдик.
Кишилик жамиятида қадимдан ўқитувчи – устознинг ўрни ва ролига алоҳида аҳамият бериб келинган. Сабаби инсон – қаерда ишламасин, қандай касбу кор, лавозим эгаси бўлмасин, унга билим ва тарбия бериб, ҳаётга йўллаган шахс ўқитувчи ҳисобланади. «Қўшнилар» лойиҳасининг бу галги сонида Фарғона ва Баткенда ишлаётган устозлар ҳақида сўз боради.
«Қўшнилар» лойиҳасининг бу галги сонида қайсидир сабаблар билан ногирон бўлиб қолган бўлсада, кишилик жамиятидан ажралмасдан яшашга, яшаш учун курашишга интилаётган имконияти чекланган шахслар ҳаётининг айрим жиҳатларига эътиборингизни қаратмоқчимиз.
Қирғизистонда Лайлак гилами, Ўзбекистонда эса Марғилон атласини тўқиш ҳунари ота-онадан фарзандга, устоздан шогирдга ўтиб, кўп асрлардан буён яшаб келмоқда. «Қўшнилар» лойиҳасининг бу галги сонида ана шу анъаналарни давом эттириб, бунинг ортидан эл-юртда ҳурмат-эътибор қозонаётган ҳунармандлар ҳақида сўз боради.
Ҳар йили октябрь ойида Қирғизистоннинг Баткен вилояти Бурганди водийсида дарё бўйида жойлашган қишлоқлар аҳолиси шоли ҳосилини йиғиб оладилар. Ундан тайёрланган гуручни эса Ўзбекистон аҳолиси севиб истеъмол қилади. «Қўшнилар» лойиҳасининг бу галги сонида Баткенда етиштирилган гуручнинг Фарғона водийси аҳолиси учун ўрни ва аҳамияти ҳақида сўз боради.
Ҳунармандлар ота-боболаридан мерос бўлиб қолган ишларини давом эттирар эканлар, халқларимизнинг бебаҳо маданий мерослари ҳисобланган ҳунарлар асрлар оша яшайверади. «Қўшнилар» лойиҳасининг бу галги сонида ана шундай халқ ардоғидаги ҳунарлардан бири – мусиқа асбобларини ясайдиган усталар ҳақида сўз боради.
Ўзбекистон ва Қирғизистон аҳолисининг умумий жиҳатлари кўп ва улар турли мақсадларда бир-бирларига ташриф буюришни, борди-келди муносабатларини хуш кўрадилар. Ушбу йўналишда эса туризмнинг турли шаклларини ривожлантириш қўл келади. «Қўшнилар» лойиҳасининг бугунги сонида шу ҳақда сўз боради.
Қирғизистоннинг Баткен области географик жойлашув жиҳатидан чекка ҳудуд бўлгани сабабли бу ерга қурилиш материалларини Бишкекдан олиб келишдан кўра, қўшни давлатнинг Фарғона вилоятидан импорт қилиш қулайроқ. «Қўшнилар» лойиҳасининг бу сафарги сонида биз икки мамлакат ўртасидаги савдо алоқаларининг аҳамияти ҳақида гаплашамиз.
Сўнгги йилларда Ўзбекистонда мева ва сабзавотларни сақлаш омборлари сони ортиб бормоқда. Қирғизистон бу йўналишда эндигина иш бошлади. «Қўшнилар» лойиҳасининг мазкур сонида биз қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари етиштирувчи фермер хўжаликларининг имкониятларини янада кенгайтиришга хизмат қилувчи совутгич омборлар ҳақида сўз юритамиз.
«Қўшнилар» лойиҳасининг бу галги сонида болаларга футбол сирларини ўргатиш ишини ўз ҳаёти мазмунига айлантирган, шу иш билан яшаб, умр кечираётган икки мураббий, икки «қўшни» ҳақида сўзлаб берамиз.
Халқ тилида қозонювғич деб аталадиган люффа ўсимлигини даромад манбаига айлантира олган Қўштепалик тадбиркор ва Фарғонада агрономлик таълимини олган, гулчилик ва биогумусдан даромад кўраётган 70 ёшли Баткенлик онахон, «Қўшнилар» лойиҳасининг мазкур сонида шулар ҳақида сўзлаб берамиз.
Марказий Осиё халқлари ҳаётида меҳнат миграцияси муҳим ўрин тутиши сир эмас. Лекин сўнгги йилларда дунёда содир бўлаётган турли сиёсий воқеалар, иқтисодий ўзгаришлар ушбу соҳага ҳам ўз таъсирини ўтказмасдан қолмаяпти. «Қўшнилар» лойиҳасининг мазкур сонида худди шундай ўзгаришларга дуч келган икки оила ҳаёти ҳақида сўзлаб берамиз.
«Қўшнилар» лойиҳасининг мазкур сонида биз сизларни Ўзбекистонда яшовчи қирғиз миллатига мансуб оила ҳамда Қирғизистонда яшовчи ўзбек миллатига мансуб оиланинг кундалик турмуши, урф-одат ва анъаналарига эътиборингизни қаратиб, уларнинг икки мамлакат дўстлик ва ҳамкорлик алоқаларига қўшаётган ўзига хос ҳиссаларига тўхталиб ўтмоқчимиз.
“Қўшнилар” лойиҳасининг мазкур сонида Ўзбекистон ва Қирғизистон аҳолиси ўртасида катта қизиқишга сабаб бўлаётган каврак (ферула) етиштириш ва бу борадаги ҳамкорлик ҳақида сўз боради.
Бугун биз “Камбағал одамлар” лойиҳасининг олтинчи қисми – Ўзбекистонда қашшоқлик муаммосини замонавий ўрганиш мавзусини тақдим этамиз.